Dit boek is ook werkelijk wat het beweert te zijn: een
troost. Alain de Botton is een filosoof die scherpzinnig de hedendaagse mens
gadeslaat. Het obsessief nastreven van geluk blijkt vaak oorzaak van veel onheil. De filosofen brengen ons geen geluk maar wijsheid. En wijsheid kan
leiden tot een betere inschatting van onze kansen op geluk.
Het leven van vele filosofen toont trouwens aan dat ze
wisten waarover ze spraken. Socrates en Seneca, Schopenhauer en Nietzsche, ze
kenden allemaal een verwoestende combinatie van noodlot en
miskenning in hun leven. Het boek toont vooral aan hoe zij op een of andere
manier standvastig bleven in hun overtuiging en op die manier de miskenning,
vaak postuum, overwonnen. Het is een vorm van heldendom die je ook bij profeten
en politieke revolutionairen terugvindt.
Het moet toegegeven worden dat de antiek-Romeinse
voorstelling van een wispelturige ‘Vrouwe Fortuna’ (Seneca) vaak een meer
realistische kijk op het lot oplevert dan het beeld van een ‘immanente
rechtvaardigheid’ die je steeds beloont als je maar je best doet. In die zin
biedt dit boek een haarscherp beeld van onze menselijke conditie, zonder al te
veel franjes. Tegelijk zie je dat deze filosofen mensen van vlees en bloed
bleven in hun poging het onzegbare duidelijk te maken.
Men kan ook troost vinden in andere domeinen: de kunst, de
natuur, de religie, familie en vriendschap. Nietzsche als filosoof wil de
mens vooral geen verdoving aanbieden, want dat beschouwt hij als
contraproductief. We moeten de werkelijkheid onder ogen durven zien. Maar
troost staat niet gelijk met verdoving. Troost doet de mens weer opstaan.
Ik verwijs ook naar andere boeken van dezelfde schrijver: "Ode aan de Arbeid" en "Statusangst".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten