maandag 13 juli 2015

Intellectuele integriteit in het industrieel beleid


Peter Drucker wordt beschouwd als de grootste goeroe van alle managementgoeroes. Deze leerling van Joseph Schumpeter (de bedenker van de "creative destruction") kan als de grondlegger van het hedendaagse management-denken beschouwd worden. Hij publiceerde o.a. "the effective executive", waarop heelwat andere, meer practische cursussen gebaseerd zijn (bv. manager tools).

Toen men hem naar het einde van zijn leven toe vroeg wat volgens hem de belangrijkste kwaliteit van een manager was, antwoordde hij: waarschijnlijk de intellectuele integriteit.

Wat is intellectuele integriteit, soms ook intellectuele eerlijkheid genoemd? Het is het vermogen om in alle nederigheid en integriteit de waarheid te zoeken, te erkennen en te verkondigen, ook als die waarheid soms onaangenaam is. Nu weten we al van Pontius Pilatus dat de waarheid ook niet altijd even duidelijk is, maar als ze niet eerlijk gezocht wordt, dan loopt het zeker fout. Er zijn meerdere redenen waarom het in een bedrijf fout kan lopen.

Er is ten eerste de druk van boven. Heelwat medewerkers verkondigen alleen waarheden die hun superieuren aangenaam vinden. Lijken worden dan vakkundig in de kast gestopt. Er is ten tweede de druk van onder. Heelwat superieuren zijn bang om waarheden te vertellen die hun ondergeschikten niet leuk vinden. En er is ten slotte de druk van het eigen ego tegenover de gelijken, de 'peers': velen zijn bang een eerder standpunt te moeten herzien uit angst fouten te moeten toegeven.

Er bestaat zelfs een angst om gewone waarheden te erkennen, ook als die nooit eerder door iemand in vraag gesteld werden. Het is een vreselijke ziekte van deze tijd: de controverse. Vele mensen kunnen het gewoon niet laten om zichzelf in evidentie te stellen. Men gaat een waarheid als een koe ontkennen om een schijn van intelligentie over zich heen te werpen. Immers, als de waarheid al door iedereen gekend is, is de eigen toegevoegde waarde in het debat onbestaande en dan is de persoon in kwestie alleen nodig om ja te knikken op de door iemand anders verkondigde waarheid: een nachtmerrie van formaat voor heelwat mensen!

Nu besef ik wel dat waarheid soms volatiel is. Een beslissing kan op een bepaald moment perfect correct genomen zijn, maar de waarneembare werkelijkheid kan veranderen voordat de beslissing uitgevoerd is. Het is niet erg als een leider soms toch de koers voortzet want een (licht) foutieve richting is soms beter dan totale stuurloosheid. En dat geeft ook niet als de leider dat erkent en als zijn volgelingen dat aanvaarden, want dan is dat ook een deel van de waarheidserkenning.

Ik ben er heilig van overtuigd dat integriteit een belangrijker eigenschap is voor een leider dan competentie. Want voor competentie kan je anderen consulteren. Voor integriteit kan je dat theoretisch ook, maar als je niet integer bent, zal je ook niet luisteren naar integere mensen, en zelfs niet naar competente mensen. Het grootste probleem met integere leiders is dat zij hun positie niet altijd kunnen handhaven tegenover niet-integere kandidaten. Zij  moeten zich dus goed omringen met een zo integer mogelijk middenkader.

Peter Drucker was zich voldoende bewust van de beperkingen van zijn 'academische' benadering. Niettemin is hij nog altijd dé referentie inzake hedendaags managementdenken.

Ik verwijs graag naar mijn blogs: "de ongelijkheid van Confucius" en "Zeven gouden managementprincipes".

Geen opmerkingen:

Een reactie posten