De knevelarij van de overheid

Knevelarij is niet zo'n alledaags woord. Het is een misdrijf dat nogal eens voorkomt in onstabiele politieke systemen. Om gemakkelijk aan geld te raken, gaat men onschuldige burgers afpersen in naam van een (voor de burger onduidelijke) overheid. Dat kan fysisch gebeuren door een doortocht te verhinderen met een wapen, handelend alsof men douane of politie is. Het kan ook gebeuren door ongeoorloofde sommen te vragen voor de goedkeuring van een document dat de onschuldige burger nodig heeft. In alle gevallen handelt de knevelaar alsof hij in eerlijke dienst is van een goedgunstige overheid.

Nu zou je kunnen zeggen dat knevelarij bij ons niet zo vaak voorkomt, omdat wij een redelijk stabiel politiek systeem hebben dat knevelarij snel ontdekt. Dat is juist. De overheden waaraan wij belastingen, BTW, accijnzen, registratierechten, onroerende voorheffing, enzoverder .. betalen, zijn wel degelijk echte overheden en de dienstdoende ambtenaren innen de bedragen meestal correct, zonder zich onrechtmatig te verrijken. In die zin kunnen we niet van onrechtmatige afpersing of knevelarij spreken.

Maar we vergeten één ding. Het onrechtmatige zit misschien niet in de persoon die het bedrag int, maar wel in de hoogte van het geïnde bedrag. M.a.w. de instanties die onze belastingen innen, handelen wel in een wettelijk kader, maar de bedragen die geïnd worden, zijn onrechtmatig hoog en ze staan totaal niet in verhouding tot de geleverde prestaties van die overheid. We kunnen dus toch van een soort misdrijf spreken, want de onschuldige burger voelt zich beroofd van datgene wat hij met veel moeite heeft opgebouwd. Zo kunnen we stellen dat de overheid ons via de klassieke belastingen al voor meer dan 50% berooft van onze inkomsten uit arbeid en daarna is ze niet beschaamd om nog een aanzienlijk deel te innen in de vorm van bv. autotax, BTW, registratierechten of onroerende voorheffing.

De overheid belemmert zowat alle doortochten in ons dagelijks leven en doet daarmee zelf aan knevelarij, hetgeen een contradictio in terminis is. Zij kronkelt zich als het zeemonster Leviathan rond alle bezigheden die wij verrichten zodat geen enkele activiteit of project nog zonder haar mogelijk is. Op die manier probeert zij haar onderdanen aan zich te binden.

Nu zou je kunnen beweren dat de burger toch veel terugkrijgt? Dat is niet helemaal waar. De overheid schiet schromelijk tekort in heel wat taken (mobiliteit is daar één van). De burger krijgt heel wat minder terug dan hij betaald heeft, en dat ligt vooral aan het feit dat de overheid het betaalde geld op een zeer inefficiënte wijze besteedt. Bovendien worden arbeiders, bedienden en KMO ondernemers grondiger leeg geschud dan almachtige financiële structuren. Dat verklaart waarom de werkende bevolking in bijna alle landen van Europa ontevreden is en waarom regeringen zo vaak van kleur moeten veranderen.

Eerdere blogs belichten hierin andere aspecten, zodat paradoxen kunnen ontstaan. Zie ook Stemgedrag anno 2011 en Government spending in crisis times.