Kerk in opbouw

Deze vakantie bracht ik met mijn heilige familie een bezoek aan de kerk van de Heilige Familie in Barcelona. We waren er niet alleen. Voor de kerk stonden honderden kijklustigen geduldig aan te schuiven om een ingangsticket te bemachtigen, iets wat we aan de deuren van onze kerken niet meer gewend zijn. Ook al speelt hier een soort EuroDisney hype, de belangstelling is niet onterecht. Deze kerk is inderdaad uniek en adembenemend mooi, zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant. De kathedraalbouw werd gewoon heruitgevonden. Hier komt de profetie van Antoni Gaudi in vervulling: “De hele wereld zal komen kijken wat we hier opgebouwd hebben”.

Ik deel graag verschillende bedenkingen bij het bezichtigen van dit monument. Vooreerst de context waarin deze kerk werd opgericht. Barcelona was welvarend en groeiend. Er ontstond een sterke burgerij met visie en grootse plannen. Er was ondernemerschap en durf. Het modernisme van Barcelona is opmerkelijk omdat het niet lijkt gericht te zijn tegen een grauw verleden maar voor een geweldige toekomst. Deze architectuur wil niet zozeer verneinen maar vernieuwen. Als alternatief voor de oude schoonheid komt geen nieuwe lelijkheid, maar een nieuwe schoonheid. Als alternatief voor een verstarde Kerk, komt geen seculiere staat maar een vernieuwde Kerk.

Tweede bedenking is dat christendom verweven is met kunst en cultuur en dat dit zo moet verdergaan, ook in de tegenwoordige tijd. Nu kan men terecht stellen dat de religieuze kunst al genoeg mensenoffers gekost heeft. De rijkdommen van de Kerk gingen ten koste van offers van velen. Moet men vandaag in een tijd van economische crisis nog peperdure gebouwen zetten voor een instituut dat al haar geloofwaardigheid verloren heeft? Inderdaad, de tering moet naar de nering gezet worden. Dat was vroeger ook zo. Maar ook in tijden van crisis zijn ambitieuze projecten nodig, al was het maar om teken van hoop en verbondenheid te zijn. En men kan gerust het jaarlijks budget voor de bouwwerken op een lager pitje zetten en wat meer geduld uitoefenen. Dat brengt me bij mijn derde bedenking.

Derde bedenking is de hoopgevende betekenis hiervan voor onze Kerk. Het modernisme is geen bedreiging maar een zegen. Men moet geloven in vooruitgang. Ik vind dat men de hijskranen naast dit gebouw moet laten staan. Ze symboliseren het feit dat het kerkwerk nooit af is. De Kerk, als onvolmaakt bouwwerk na de Toren van Babel, moet permanent vernieuwd en verbeterd worden op haar weg naar het Rijk Gods. Men heeft de Kerk onvoldoende als mensenwerk beschouwd. Men dacht dat het gebouw door God gemaakt was en daarom verviel het tot ruïne. Laat dat niet gebeuren met de Sagrada Familia. Ik verwijs graag naar mijn blog de ideale kerk.