Spinoza - de doornen en de roos

Spinoza was een joods-Nederlandse filosoof van Portugese (zogenaamd Sefardische) afkomst. Dat ik nog niet zoveel over hem wist, ligt misschien aan het feit dat deze filosoof vroeger nauwelijks in katholieke leerplannen voorkwam. Na lectuur van dit boek van prof. Herman De Dijn beschouw ik Spinoza als een van de allergrootsten, perfect passend naast Descartes of Kant.

Mijn enthousiasme heeft wellicht te maken met de filosofische onderwerpen die Spinoza behandelt. Hijzelf noemt het de Ethica. Volgens Spinoza bestaat er geen externe persoonlijke God die zich met onze dagelijkse beslommeringen bezighoudt. Albert Einstein stond ook bekend voor dit godsbeeld. God en de natuur zijn één en de mens is zelf drager, geeft zelf gestalte aan de goddelijke kennis, die liefde is. Spinoza's wereldbeeld is perfect compatibel met de moderne wetenschap. Hij is zeer rationalistisch, maar ruimt een belangrijke plaats in voor de intuïtieve kennis en de imaginatio, zeg maar de wereld van de ideeën.

De mens is vanuit zijn goddelijke natuur geroepen om de waarheid te ontdekken en de deugd na te streven. Spinoza heeft dus wel een heilsboodschap en wel een zeer goede. In zekere zin is hij daarmee een betere pleitbezorger geweest van een authentiek christendom dan vele theologen voor en na hem. Het nastreven en delen van kennis en deugd is het meest ultieme en goddelijke heil dat de mens kan bereiken. Ik kan daar alleen mee instemmen en deel deze opperste gelukzaligheid graag met u.