Vuurwapens, Ziektekiemen en Staal zijn volgens de auteur van dit gelijknamig boek de succesfactoren van de 'Europese' civilisatie. Dit boek werd me aanbevolen door een Amerikaanse collega; het probeert een antwoord te geven op de vraag waarom Europa de wereld veroverd heeft en niet andersom. Dat het boek een bestseller geworden is in Amerika is niet verwonderlijk. Het gaat o.a. na waarom de Indianen zo weerloos waren tegenover een handvol Europeanen.
Een merkwaardig verhaal is de confrontatie tussen de Spaanse conquistador Pizarro en Atahuallpa, de koning van de Inca's. Pizarro slaagt erin om met een handvol soldaten een duizendkoppig Incaleger uit te schakelen, Atahuallpa gevangen te nemen en terecht te stellen. De auteur van het boek Jared Diamond stelt vast dat de Spaanse overmacht niet alleen in vuurwapens, ziektekiemen en staal lag maar bv. ook in betere krijgskunde en kennis en bv ook in het bezit van paarden.
Hij stelt dat die voorsprong niet gezocht moet worden in de recente geschiedenis maar in een zeer vroege geschiedenis, zeg maar rond de periode van het onstaan van de landbouw. Hij wijst op het belang van domesticatie van dieren en planten en stelt dat Europa en Azië alleen al met die domesticatie een voorsprong op de rest van de wereld hadden. Interessant is ook zijn studie van de inheemse volkeren in Nieuw Guinea en Australië en de redenen waarom zij gedeeltelijk jagers-verzamelaars gebleven zijn.
Het boek lijkt natuurlijk op een stuk justificatie van de ondergang van de Indianen in Amerika, maar dat is het niet: er wordt geen waarde-oordeel in geveld. Wel kan je de auteur van een soort Hinein-interpretierung verdenken. Zo vind ik de 'geografische' voordelen van Eurazië tegenover Amerika wat ver gezocht. Zeer leerrijk voor mij was het belang van domesticatie van planten en dieren. Alleen al voor deze verfrissende kijk op geschiedenis kan ik dit boek wel aanbevelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten